Schrijfopleiding

De artistieke bagage van een beginnend schrijver is doorgaans ontoereikend. Zelden zal een eerstejaarsstudent al inzicht hebben in proza, poëzie, essay, toneel én scenario. Doorgaans is ook nog niet helder welke toekomst het persoonlijk talent kan bieden. Daarom ligt het accent in de eerste twee studiejaren op verkenning van de literaire genres en de eigen mogelijkheden. Doorloopt de student deze eerste fase met succes, dan wordt hij toegelaten tot de tweede fase: die van de professionele schrijfpraktijk.

Eerste jaar: verkenning van de vijf literaire genres

Tijdens de oriëntatiefase maken de studenten kennis met verschillende genres, theoretische begrippen, vormprincipes, technieken en vingeroefeningen in schrijfkunst. Het eerste jaar gebeurt dit in vijf blokken van elk acht bijeenkomsten per genre (poëzie, toneel, scenario, proza en essay). Daarnaast volgt de eerstejaarsstudent vrijwel het hele jaar schrijftraining, en is er het verplichte Leeslab. Om tot het tweede studiejaar te worden toegelaten moet de student voor minstens vijf van de zeven modules een positieve beoordeling behalen.

Tweede jaar: keuze voor het hoofdvak

Gedurende het tweede jaar volgt de student twee vakken. Dat kunnen twee verschillende genres zijn, of een van de genres plus schrijftraining. Aan het eind van het jaar wordt de student beoordeeld op grond van zijn eindwerkstuk. De beoordeling is streng. Bij twijfel wordt de student niet tot de tweede fase toegelaten. In het tweede jaar is er ook de mogelijkheid om de studielast te spreiden door slechts één vak per week te volgen. Zie de studiegids voor meer informatie.

Het onderwijs in de professionele fase, dus in het derde en vierde studiejaar, behelst verdere ontwikkeling van vormprincipes en techniek, verdieping van inzicht in het eigen schrijfproces en vergroting van de intellectuele mogelijkheden. De student richt zich hierbij op de ontwikkeling van zijn stijl.

Derde jaar: zelfstandig auteur

In het derde jaar volgt de student het hoofdvak en ondersteunende vakken zoals schrijftraining en eindredactie. Het derde jaar is onderverdeeld in twee semesters met verschillende docenten. Die geven weerklank op het geleverde werk, maar de student moet zich nu tot zelfstandig auteur ontwikkelen. In feite begint hij zijn eigen schrijfpraktijk. Dit vereist meer werkuren dan in de eerste twee studiejaren. De student wordt geacht die vrij te maken, ook om zijn vakgebied intensief te verkennen. Een student die in zijn ontwikkeling stagneert kan aan het eind van het derde studiejaar het bindende advies krijgen om dit jaar over te doen, of te stoppen.

Vierde jaar: individuele begeleiding

De begeleiding in het vierde jaar is individueel. De begeleider is een reeds gevestigde auteur op het betreffende vakgebied. Studenten kiezen zelf een begeleider, waarna deze door de school wordt benaderd. Indien de begeleider bewilligt, stellen student en begeleider in onderling overleg werkafspraken en bijeenkomsten vast. Naast de individuele begeleiding kunnen de studenten hun werk in uitvoering periodiek bespreken met jaargenoten. Ook hebben ze toegang tot het Leeslab, gastlessen, lezingen en andere activiteiten van de school.

In het vierde jaar schrijft de student aan zijn of haar eindexamenproject; een werk dat geschikt moet zijn voor publicatie (of vertoning als het een toneelstuk betreft). In veel gevallen leidt dit ook tot een eerste professionele publicatie, bijvoorbeeld een debuutroman, of een bundel gedichten, verhalen of essays.

Tot en met het derde jaar is er schrijftraining. Daarbij gaat het niet om het eindproduct, maar om fragmentarische oefening. De studenten krijgen opdrachten om hun perceptie ontvankelijker te maken en aan te scherpen, de fantasie te trainen, het associatievermogen te prikkelen, en de grenzen van de verbeelding te verleggen. De zintuigen worden nadrukkelijk aan het werk gezet, vooroordelen gaan overboord, de creatieve durf wordt aangespoord. Er zijn ook opdrachten om technieken aan te leren, procédés toe te passen, uiteenlopende verhaalregisters uit te proberen, en te experimenteren. Schrijftraining wordt in een groot deel van het eerste studiejaar gegeven en in de tweede helft van het tweede jaar. In het derde studiejaar is schrijftraining in principe facultatief.

De vier literaire genres die deel uitmaken van onze opleiding staan op gelijk niveau. Niettemin zijn er duidelijke verschillen. Prozaschrijvers, dichters en essayisten streven naar een boekpublicatie; toneelschrijvers zullen hun tekst op uitvoering moeten afstemmen. Dit veronderstelt dat toneelschrijvers ook een grondige kennis van de praktijk moeten hebben. Verwerving van die kennis is onderdeel van de opleiding. Vanaf het tweede jaar worden voor toneelstudenten readings georganiseerd, waarbij hun teksten in samenwerking met acteurs en/of regisseurs, aan de praktijk worden getoetst.

Ook voor de andere genres streven we naar aansluiting bij de praktijk. Zo is er voor derde- en vierdejaarsstudenten een speciale bijeenkomst over de zakelijke kanten van het schrijverschap (auteursrecht, uitgeverscontracten, acquisitie, fondsen, fiscale aangelegenheden). Voor derdejaars proza- en essaystudenten is er een blok met acht lessen eindredactie. Verder worden er in het derde jaar podia georganiseerd waarbij studenten zich kunnen bekwamen in de voordracht van het eigen werk. Ook voor de eerstejaars is er in het voorjaar een dergelijke avond, waar studenten in een ongedwongen sfeer en op vrijwillige basis kunnen voordragen uit eigen werk.

Ten slotte zijn er verspreid over het studiejaar voor alle studenten en cursisten diverse gastlessen, masterclasses en lezingen, bijvoorbeeld door recensenten, redacteuren, uitgevers en -uiteraard- schrijvers. Dergelijke bijeenkomsten worden doorgaans gevolgd door een borrel, waarmee er regelmatig gelegenheid is tot informeel contact met mede-studenten, docenten, medewerkers en andere mensen uit het literaire veld.